Służebność

Służebności to tzw. ograniczone prawa rzeczowe, które obciążają nieruchomość. Ograniczają one własność przez to, że obciążają cudzą nieruchomość w celu zwiększenia użyteczności innej nieruchomości albo zaspokojenia potrzeb innej niż właściciel osoby fizycznej.

Przepisy dotyczące służebności zawsze są skuteczne „wobec wszystkich”, a więc tak jak w przypadku własności nikt nie może naruszać praw uprawnionego wynikających z nich. Ponadto, niezależnie od celu i treści polegają one na obciążeniu nieruchomości określonym prawem. Instytucja służebności kojarzona dotychczas ze środowiskiem wiejskim coraz częściej znajduje zastosowanie w warunkach miejskich.

Wyróżniamy 3 rodzaje służebności:

gruntowe,
osobiste,
przesyłu.

Służebności gruntowe i osobiste dzielą się na czynne i bierne.

Służebności czynne polegają na tym, że korzysta się z cudzej nieruchomości w oznaczonym zakresie (np. służebność drogi koniecznej, pobierania wody).

Służebności bierne występują w dwóch odmianach. W pierwszej polegają na zakazaniu właścicielowi obciążonej nieruchomości podejmowania określonych zachowań, do których byłby uprawniony w braku służebności. Przykładem jest tu zakaz budowy, czy też zakaz prowadzenia upraw. W drugiej odmianie służebność bierna może polegać na zakazie wykonywania określonych uprawnień, które mu przysługują względem nieruchomości władnącej na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności. Dotyczy to zakazu wykonywania uprawnień określonych w przepisach prawa sąsiedzkiego (art. 148-150 k.c.).